Posted on October 30, 2013 by Jahongir Muhammad
Oregon,1998 yil
10. Yolg’onga ishonish
Oregonda qiziltanli(hindu)lar bilan bog’liq ko’p joylar va afsonalar bor. Bu shtatda hammasi bo’lib besh oy yashagan bo’lsakda, deyarli barcha tarixiy joylarini borib ko’rdik.
Shulardan biri Kreyter ko’li. Bu Amerika tarixiga kirgan va federal miqyosda sharafiga tanga pul chop etilgan ko’ldir.
Bir kuni Mehmet bizni shu ko’lga olib bordi. Favqulodda go’zal joy. Ba’zilar bu ko’lni “Insonning yolg’onga ishonishining hujjati” ham deyisharkan.
Gap shundaki, qizil tanlilarning bir qabilasi shu mintaqaga kelib joylashibdi. Ko’lning suvi juda tiniq va osmondagi bulutlarni ko’lning tubiga boqib tomosha qilish mumkin.
Qizil tanlilarning bolalari ko’l bo’yiga kelib, bulutlarga oshiq bo’lib, ko’kda uchgan qushlarni ko’l tubidan ushlayman deb cho’kib ketaverishibdi. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Ўзбек, Jahongir Mamatov, uzbek | Leave a comment »
Posted on October 26, 2013 by Jahongir Muhammad
1998 yil, Oregonda
9. Qarsaklar
O’zbekistonda mashina haydamaganman. To’g’risi bir marta chamasi ikki kilometr masofaga haydagandim. O’shanda Orif degan do’stimning mashinasida Samarqand tumanining Rajabamin qishlog’idan rayon markaziga boradigan yo’lda haydashni mashq qildik.
Katta yo’lda mashinalar ko’p bo’lgani uchun qishloq yo’liga o’tdik. Tuproq ko’chadan changitib ketayotgandim, birdan yozadigan maqolam haqida xayolga tolibman, oniydan mashina yo’ldan chiqib ketdi. Yonginamizda katta soy oqayotgan edi. “Furgon” ag’darilib suvga tushdi. Mashinaning “oyoqlari” osmonda, bizning boshlarimiz pastda, suvning ichida. Ko’zimni yumib olganman. Xuddi suv ostida nafas olmay turgan odamdek raqamlarni sanayapman. 20, 21… 33, 34… 44, 45…
Qandaydir kuch meni mashina ichidan tortqilay boshladi. Shu payt ichimga suv o’ta boshladi. Nafasim qaytdi. Bir payt o’zimga kelsam, bosh ustimda bir qancha odam. Orif ham bor. Rangi uchib ketgan.
-Aytmadimmi, hech narsa bo’lgan emas,-deb baqirdi u sevinganidan. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Jahongir Mamatov, O'zbeklar | Leave a comment »
Posted on October 25, 2013 by Jahongir Muhammad
8.Hislar tug’yoni
Mashina olganimizni eshitgan Reney va Shyorli xursand bo’lib, bizni Portland shahridagi Simfonik Kontsertlar Saroyiga taklif qilishdi. Kontsertdan oldin suv ustida qurilgan restoranga olib borishdi. Bu joyda ummon mahsulotlaridan taomlar pishirilar va qimmat taomlar maskani hisoblanarkan. Rohilaning sevgan taomlari, ammo menga yoqmaydi. Bildirmaslikka harakat qildim. Aytsam bo’lar ekan, ular menga o’xshab bu taomlarni yoqtirmaganlar uchun oddiy ovqatlar ham pishirarkan. Buni keyinchalik o’rgandim va Amerikada eng mazzali oddiy taomlar dengiz mahsulotlari pishiriladigan restoranlarda bo’ladi, desam lof emas. Har holda menga shunday, hamma baliqlaru shunga o’xshagan narsalarni yeb turganda oddiy ovqat oltin ovqatda! Xullas, bu restorandan qutulib konsert saroyiga keldik.
Raxmaninov va Shostakovich simfoniyalarining ijro kechasi ekan. Tomoshabinlar orasida nafaqat inglizlar, balki o’nlab millat va elatlarning vakillari bor edi. Hashamatli va go’zal naqshlar bilan bezatilgan saroydagi shovqinning o’rnini dirijyorning qo’liga qamchisini, ya’ni tayoqchasini olishi bilan kirib kelgan sukunat qopladi. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Leave a comment »
Posted on October 24, 2013 by Jahongir Muhammad
1998 yil, Oregon
7. Birinchi mashinam
Bir kuni Mehmet degan turk bilan tanishib qoldim. Uyiga taklif qildi. Bordik. Umr yo’ldoshi Sevinch xonim va bir o’g’li bilan yashar ekan. Do’stlashib qoldik. U׃
-Amerikaga yangi kelgan odam nima qilib bo’lsa ham ishni mashina olishdan boshlashi darkor,-dedi.- Bu yerda mashinangiz bo’lmasa keraksiz odamsiz. Biror joyga vaqtida borolmaysiz, ishga o’taman, desangiz o’tolmaysiz…
Lekin meni ko’ndirishi qiyin bo’ldi. Chunki O’zbekistonda xususiy mashinaga ehtiyojim bo’lmagan. Buning ustiga mashina haydasam xayolga tolib qolishdan qo’rqardim. Shuning uchun Amerikada ham mashinasiz yashash mumkin, deb o’yladim. Avvaliga avtobusda yurishga qaror qildik. Ammo bu azobning azobi, vaqtning ajali. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Jahongir Mamatov, O'zbeklar | Leave a comment »
Posted on October 22, 2013 by Jahongir Muhammad
6. Til-tunning mohitobi
Til bilmagan dil bilmaydi, dil bilmaganni el bilmaydi. Boshqacha aytganda birovning tilini bilmasangiz uning dilini hech qachon anglay olmaysiz. U ham sizning kimligingizni anglamaydi.
Tilmochlar so’zlarni o’giradilar, lekin so’zlar sohibining nafasini, hissini, tuyg’ularini chevira olmaydilar.
Tarjimonlar yordamidagi suhbatlar esa diplomatiyadir – tavoze, manzirat va hokazo. Qolaversa, bir umr yoningizda tarjimon bo’lmaydi.
Bir kuni qo’shnimiz:
-Amerikada ko’p yil yashadim, lekin endi tilni o’qiyapman. Bunga yo’l mirshabining to’xtatgani sabab bo’ldi. Unga haqligimni tushuntirib berolmadim. Indamaygina jazoga rozi bo’ldim. Keyin bilsam, u meni sudga yuborgan ekan. Bordim. Tarjimon ham mening aytganlarimni sudyaga anglata olmadi. Shundan keyin til o’rganishga qat’iy qaror berdim,-dedi. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Boshqa dunyo, Ўзбек, Jahongir Mamatov, uzbek | Leave a comment »
Posted on October 21, 2013 by Jahongir Muhammad
2010 yil. Oregonlik Reney va Shyorli mehmonimiz
5.Duoxonlik
Xaridni katta qilishimizning yana bir sababi bor edi. Uyda har kuni mehmon bor. Reney bilan Shyorli ingliz tili o’rgatish uchun kelishsa, Haydar va Sergey mashina haydashni o’rgatishga kelishadi. Qo’shnilarni ham taklif qilamiz. Uyga mehmon keldimi, qozon qaynashi shart. Qozon qaynadimi, dasturxon ne’matlarga to’lishi lozim. O’zbekning azaliy odati bu.
Ammo amerikalikda bunday odat yo’q. Masalan, ingliz tilini o’rgatishga kelgan odamni ham ish bilan keldi, deb hisoblaydi va nari borsa bir stakan suv taklif qiladi. O’zbekda esa birovdan muttaham bo’lib qolmaslik tuyg’usi kuchli. U bizga yaxshilik qilmoqdami biz ham qo’limizdan kelganini qilishimiz kerak. Bu – xislat.
Darvoqe, hozircha qo’limizdan kelgani mehmonlarga yoqadigan taom pishirish va yaxshilab mehmon qilish.
Lekin Oregonda biz tanigan amerikaliklar ham o’zimizga o’xshaydi. Uyingizda to’yib ovqatlandimi, ertasiga yo uyiga, yo restoranga chaqiradi. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Jahongir Mamatov, O'zbeklar, uzbek | Leave a comment »
Posted on October 19, 2013 by Jahongir Muhammad
1998 yil, Oregonda. Reney va Shyorli bilan.
4. Post Meridian
Merit bizni Reney, Shyorli degan ayollar va Ven degan oqsoqol bilan tanishtirib qo’ydi. Reney va Shyorli uyimizga kelib, inglizcha so’zlarni o’rgata boshlashdi. Ven esa shoferimiz, qayoqqa boramiz desak, xizmatda. Ba’zan uyiga ham mehmonga olib boradi. Uyi tog’ning tepasida, daraxtlar orasida. Xotini bilan yolg’iz yashaydi. Xotini ham uning o’ziga o’xshagan mehmondo’st.
Bir kuni Ven bizni hukumat idorasiga olib bordi. Bir qancha qog’ozlarni to’ldirdik. Kambag’allar ro’yxatiga kiritishdi. Oziq-ovqat xarid qilishimiz uchun kuponlar to’plamiga o’xshagan kitobcha berishdi. Bu pul o’rnini bosar ekan. (Hozir uning o’rniga plastik karta beradi-JM). Har bir kishiga 120 dollardan hisoblab, 720 dollarlik kupon berdi. Shuncha pulga oziq-ovqat xarid qilishimiz mumkin ekan. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Amerika hayoti, Америка, Jahongir Mamatov | Leave a comment »
Posted on October 18, 2013 by Jahongir Muhammad
Hech kimdan xafa emasman
SAVOL׃ Negadir keyingi paytlarda jiddiy narsalar yozmay qo’ydingiz? Hafsala pir bo’ldimi yoki kimlardandir, nima uchundir xafamisiz, nima gap, haqiqat haqida siz gapirmasangiz kim gapiradi? (Rustam).
JAVOB׃ Kichik bir savolga to’rt-beshta masalani “yedirib” yuborganingizdan anchagina “pishiq” o’quvchiga o’xshaysiz. Shuning uchun ham savollaringizni “to’rtga bo’lib” javob berishga qaror qildim.
Birinchi, “jiddiy narsalar” deganda nimani nazarda tutgansiz? Rostdan ham jiddiy narsalarni nazarda tutgan bo’lsangiz, u holda jiddiy narsa yozayapman. Lekin O’zbekiston bilan bog’liq emas. Chunki O’zbekiston bilan bog’liq jiddiy narsaning o’zi qolmadi. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Tagged: Жаҳонгир Маматов, Jahongir Mamatov, Savol-javob | Leave a comment »
Posted on October 15, 2013 by Jahongir Muhammad
1998 yil, Oregonda
3. Merit
Dunyodan uzilib qoldim. Internet yo’q. Telefon bilan ko’ngilga ravshanlik inmaydi. Istanbulda professor Temur Xo’ja o’g’lidan iltimos qilib, AQShda joylashgan xalqaro tashkilotlarga xat yozdirib olgandim.
Mazmuni shu ediki, bilgan tillarimda biror yumush bo’lsa, ishga olishsa.
Oregonga kelgach bildimki, qancha ko’p tashkilotga “zakaznoy” xat yuborsam, shuncha ko’p pul kerak. Hali ko’zimiz ham, qarashimiz ham turk lirasidan dollarga o’rganmagan. Bir dollarlik ham jigarning parchasi. Shunday paytda hatto xat jo’natish ham og’ir tushar ekan.
Orada “Amerika ovozi”ga telefon qilib turaman. Asli namanganlik bo’lgan va Afg’onistonda yashagan, mana endi amerikalikka aylangan Abdulmannon Keskin hali Turkiyada ekanligimdayoq “Amerikada birov birovga yordam bermaydi, har kim o’z oyog’ida turadi” deb gapning dangalini aytgandi.
Lekin u kishining o’zi hammaga yordam qiladigan odam ekanligini keyinchalik o’rgandim.
Qolaversa, bizga oddiy amerikaliklar chin dildan, beminnat yordam qila boshladilar. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | 1 Comment »
Posted on October 14, 2013 by Jahongir Muhammad
1998 yil, Oregon
BOSHQA DUNYO
2. “Jet lag”
Bir joyda to’xtadik. Tun oqqani uchunmi atrof qo’rqinchli edi. Uylar armiya kazarmasini eslatadi. Har bir uyda oltitadan kvartira. Shulardan bittasini Merit biz uchun hozirlabdi. Ichkariga kirishimiz bilan Merit qizimni chaqirdi va bizga kvartirani “tanishtirdi”׃ Uchta yotoqxonasi bor, bitta katta zal hamda oshxona. Zalda mo’rili pechka o’rnatilgan bo’lib unga o’tin tashlab yoqilarkan. Merit balkonga boshlab:
-Sizlar uchun o’tin ham jamg’arib qo’ydim,-dedi.
Biz Amerikaga keldikmi yoki adashib Meksikaga o’tib ketdikimi, deb o’ylab qoldim. Nahotki uyni o’tin yoqib isitamiz? Atrofga alanglab, oxiri devorning bir chetidan havo keladigan joyni ko’rib qoldim. Keyin bilimdonlik qilgan kabi so’radim:
-Issiq-sovuq havo uzatadigan konditsioner bo’lganda pechkaning nima keragi bor?
Merit jilmaydida:
-Pechkani istagan vaqt yoqasizlar, bu havas uchun. Olov yoqib, unga termulib o’tirish mazza. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Leave a comment »
Posted on October 11, 2013 by Jahongir Muhammad
Amerikani har kim o’zi kashf etadi
Kirish o’rnida
Tabib tabib emas, boshiga tushgan tabib, deydilar. Bir paytlar Amerika mutlaqo boshqa dunyo edi, bugun esa bu mamlakatning pastu balandini so’rang, imkon qadar ayta olaman.
Darvoqe, “Amerikani Kolumb ochgani bilan har kim uni o’zicha kashf etadi” degan gap bor.
Bizga 1990 yillardan keyin Amerikaga kelgan o’zbeklar orasida qisqa vaqtda oyoqqa turish nasib etdi.
Steven (familiyasi esimda qolmagan) degan amerikalik bir professor 1999 yilda bizga qisqa fursat dars berganda “Oyoqqa turishing, amerikalik o’rta sinf safiga qo’shilishing uchun kamida o’n yil kerak” degan edi. Bu lof ekan. Chunki bu yerga hech narsasiz kelib, ikki yilda oyoqqa turish mumkin.
Aslida Amerikaga kelgan har qanday kishi bu yerda O’zbekistondagidan yaxshi yashaydi.
Sovet davrida o’rtacha maosh 140 so’m bo’lgan paytda ayni vaqtda bir necha nashrlar (“O’zbekiston Ovozi”, “Qishloq haqiqati”, “Mushtum”, “Zarafshon”) bilan ishlab, oyiga ming so’m atrofida daromad qilardim. Boshqacha aytganda, hayot darajam o’rtachadan ancha-buncha yuqori edi. Lekin Amerikaga kelganlar orasida cho’ntagida puli eng kami ham men bo’lsam kerak. Continue reading →
Filed under: Boshqa dunyo | Tagged: Amerika, Amerika o'zbeklari, Amerikaga bormoqchiman, Америка, Жаҳонгир Маматов | 1 Comment »
Posted on October 10, 2013 by Jahongir Muhammad
Ёмондан яхшига
САВОЛ: Биринчи ёзган мақолангиз ёки шеърингизни эслай оласизми, у нима ҳақда бўлган? (Зулфия).
ЖАВОБ: Айнан фалон мақолам биринчиси эди ёки мана бу шеърим илк ёзилганди, деб айтишим қийин. Чунки илк бор мақола ёзганимда жуда ёш эдим. Аслида у мақола ҳам бўлмаган. Ўқитувчимиз қайси бир мавзуда эркин иш ёздирган ва меники синфда энг яхши деб топилганди. Ўшанда ҳали мактабнинг ўрта синфида ўқир эдим ва ёзган нарсамни қайтадан қоғозга тушириб почтачи Ҳаким аканинг ёрдами билан Самарқанд туманининг “Шарқ тонги” газетасига юборганман.
Газетанинг тўртинчи саҳифасида 3-4 қаторли бир нарса чиққан ва унга 44 тийин қалам ҳақи ҳам келган. Шундан кейин мактабни тугатгунга қадар бу ва вилоят, республика газеталарида беш юздан зиёд “ёзганларим” чиққан.
Ўша кезлари Тошкент Давлат университетининг Журналистика факултетига кирувчилардан матбуотда чиққан мақолаларини тўплаб, альбом шаклида қабул комиссиясига олиб келиш қоидаси бор эди. Биз ўқишга кирган йили кейинчалик бизга дарс берган домламиз Мухтор Худойқулов қабул комиссиясида экан ва тўплаб келган мақолалар, шеърлар, кичик ҳикояларимни кўриб бирга келган раҳматли онамга “Ўғлингиз ўқимаса ҳам бўларкан, аллақачон ёзиш планини тўлдириб қўйибди” деганди. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 9, 2013 by Jahongir Muhammad
Келажакнинг байрами
САВОЛ: Мустақиллик байрамини қандай нишонладингиз? (Манзура).
ЖАВОБ: Мустақиллик байрамини 20 июнда нишонлаган эдим. Чунки 1990 йилнинг шу куни Ўзбекистон Олий Кенгаши томонидан Мустақиллик декларацияси эълон қилинган ва катта байрам бўлган. Мен бу ҳодисанинг бевосита иштирокчиси бўлганим учун ҳам бу куннинг аҳамиятини яхши англайман.
Аммо орадан бир йил ўтиб, бу масалани Ислом Каримов кўтариб чиққанда ҳатто битта депутат ҳам қарсак чалмади. Шунда у “Нега қарсак чалмаяпсизлар?” деб сўраган ҳам эди. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Tagged: Жаҳонгир Маматов, Мустақиллик декларацияси, Jahongir Mamatov, Mustaqillik deklaratsiyasi | Leave a comment »
Posted on October 8, 2013 by Jahongir Muhammad
Орага манфаат кирса…
САВОЛ: Худога, динга ишонганини пеш қилиш ҳам сиёсат эмас-ми? (Назира).
ЖАВОБ: Аслида ҳамма нарсанинг сиёсий томонлари бўлади. Ҳатто нафас олиш ҳам сиёсат бўлиши мумкин. Агар унинг ортида қандайдир манфаат бекинган бўлса.
Худога ишониш масаласига келганда кимнинг қай даражада ишонишини Худонинг ўзи билади. Бу хусусда бандалари ҳакамлик қилиш ваколатига эга эмас. Шундай экан, “Мен бу қадар ишонаман, сен эса у қадар” дейиш ҳам Худонинг ваколатига шериклик қилиш, яъни шак келтириш демакдир. Аммо бу масалани сиёсий мақсадларда қўлланувчиларга бунинг фарқи йўқ. Улар ўзларини ҳаками мутлоқ деб ҳисоблайдилар ва ҳатто бир бегуноҳни ҳам динсиз деб ҳукм чиқараверадилар.
Бир ривоят ёдимга тушди. Бандалардан бири ҳар куни ибодатларини вақтида қилар ва бошқа фарзларни ҳам қоидаси билан адо этар экан, аммо қўшниси бепарво, ўз иши билан банд. Ибодатгўй ҳар куни қўшнисига дакки бериб, “Сен Худога ишонмайсан” дер ва бу гапини маҳалла кўйда ҳам такрорлаб “Мен ибодатимни вақтида қиламан, фалончи эса қилмайди” дер экан. Улар ўлганларидан кейин уламолардан бири, “Ҳар ҳолда ибодатгўй жазосини олган бўлса керак?’ дебди. Унинг бу гапига ҳайрон бўлишибди. Continue reading →
Filed under: Kundalik, Savol-Javob | Tagged: Jahongir Mamatov | 1 Comment »
Posted on October 7, 2013 by Jahongir Muhammad
Спорт ва сиёсат
САВОЛ: Олимпиада ўйинлари ҳақида Америка ҳамда Ўзбекистон мисолида нима дейишингиз мумкин? (Расул).
ЖАВОБ: Ҳамма нарсага мантиқ кўзи билан қараганим учун спортнинг баъзи турларига унчалик қизиқишим йўқ. Спорт ҳам ҳаётнинг бир бўлаги, ҳаёт-маот эмас.
Аммо Олимпиада ўйинларини кузатиб бораман. Жуда кўп мамлакатлар қатори Ўзбекистонда ҳам спортни сиёсий мақсадларда фойдаланиш одат бўлиб бормоқда. Америкада эса спорт энг аввало спортчининг шахсий иши, унинг пул топиш манбаи. Шу боис ҳам халқаро ўйинлар олдидан америкалик спортчилар ватаним шарафини ҳимоя қилишга бормоқдаман, деб кўкракларига урмайдилар. Бундай гапларни кўпроқ аскарлар айтадилар. Спортчилар нима қилсам ҳам ютаман, бу менинг ҳаётим, бу менинг келажагим, бу менинг тақдирим, деб ўйлайдилар. Шу боис улар жўнаб кетар эканлар, президент ёки ҳукумат раҳбарлари нутқ сўзламайдилар, ютганларида телеграммалар юбормайдилар, хат ёзмайдилар, орденлар бериш ҳақида фармон чиқармайдилар, уларнинг ишига аралашадиган Спорт комитети ҳам йўқ. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 6, 2013 by Jahongir Muhammad
Қўрқув синмоқда
САВОЛ: Сиз Америкага келган жуда кўп ўзбеклар билан учрашиб тураман, деб ёзибсиз. Улар сиз билан учрашишга қўрқмайдиларми?(Гўзал).
ЖАВОБ: Камина ҳам кўплар қатори бир оддий одам, ҳар ҳолда қўрқинчли бўлмасам керак.
Бу масаланинг бир томони, иккинчи томони шу-ки, халқимга, Ватанимга, инсониятга қарши бирор жиноят қилганим йўқ ва бирор жинояти учун қочиб юрган одам ҳам эмасман.
Бугунга қадар виждонимга қарши ва виждонимни қийнайдиган бирор номақбул ҳаракатга қўл урганим йўқ. Шукур Худойимга! Виждон буюрганини айтганим, халқ ва ватанга яхшилик келадиган йўлга томон одимлаганим учун кимларгадир ёқмадим. Бунинг учун ўксинмайман. Қувғин этишди, туҳмат қилишди, қора чапламоқчи бўлишди. Аммо вақт кўрсатди-ки, жиноят, қабиҳлик, адолатсизлик томонида эмас, балки адолат, ҳақиқат, ростгўйлик томонида турган ва шу йўлдан ҳеч қайтмасдан, иккиланмасдан ўз сўзини айтган одам ажрини шу ҳаётдалигдаёқ оларкан. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 5, 2013 by Jahongir Muhammad
Ёзиш қийин… ёзмаслик осон…
САВОЛ: Сизга ёзиш қийин… ёзмаслик осон… Нима учун овозингиз мунгли? (Низомиддин).
ЖАВОБ: Ёзиш қийин. Ёзмаслик осон бўлишига қарамай қийин йўлни танлаганингиз қувонарли ҳол. Баъзан жуда қисқа мактублар ҳам жуда катта маъноларни ташийдилар.
Овоз масаласида: халқимиз ўзининг энг оғир кунларини яшаётган бир пайтда сизга юзланиб, овозингиз мамнуният билан тўла, деса балки ранжиган бўлардингиз. бугун қувонадиган ҳолат оз. Балки кўролмаётгандирмиз. Бир кун келиб овоз мунгдан ажралса не бахт?! Ким ҳам мунгга боғланиб қолишни истайди? Ким ҳам қувонишни истамайди? Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 3, 2013 by Jahongir Muhammad
Садоқатга қаранг!
САВОЛ: АҚШ Давлат котиби бир мушукни қабул қилмоқчи эканлиги ҳақида эшитдим. Шу тўғрими? (Дилшод).
ЖАВОБ: Тўғри. Мушукка унинг номини беришган экан. Адаши билан кўришмоқчи. Бугун 2004 йилнинг 10 Август, жума куни Давлат котибининг “қабулида бўлиши”дан олдин бу “Бомбай” туридаги ҳайвон “Йилнинг мушуги” унвонини ҳам олган экан. Бу борада хабарлар ҳам чиқди.
Биласизми, Ғарб ва Шарқ ўртасида жуда кўп соҳаларда фарқ бўлганидек, ҳайвонлар масаласида ҳам жиддий фарқлар бор. Масалан, Америкада бир киши яқин дўстини бемалол “Ит” дейиши мумкин. Бу унинг яқинлигига, содиқлигига ишорат бўлади. Энди тасаввур қилинг, бизда бир киши бошқасини “Ит” деганини… Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 2, 2013 by Jahongir Muhammad
Аёл
САВОЛ: Жуда қисқа қилиб, аёлга ва уни камситганларга қандай баҳо берган бўлар эдингиз?(Зулфия).
ЖАВОБ: Аёл… бу калима қаршисида кишининг илҳоми жўш уради.
Аёлни ардоқлаган арши аълонинг зоти,
Аёлни камситганлар бу дунёнинг исноди!
яъни бизни шоири замон, ошиқи жаҳон, комили даврон, олими карвон, ҳазрати инсон, соҳиби эҳсон, марди мардон этган аёлдир, уни камситмоқ борлиқни камситмоқдир. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Posted on October 1, 2013 by Jahongir Muhammad
Ўзбек тили ва Интернет тили
САВОЛ: Сиёсат жонимга тегди. Сиёсий бўлмаган бир савол бермоқчиман. Яқинда бир хабарда 25-30 йилда дунёдаги 60 фоиз тил йўқолади, дейилганини ўқидим. Ўзбек тили нима бўлади деб ўйлайсиз? (Рустам).
ЖАВОБ: Аслида бу энг катта сиёсий масала. Ўзбек тили 25-30 йилда йўқ бўлмаса ҳам унинг бугунги аҳволи ўзгармаса келажаги фожеалидир.
Бундан 30-35 йиллар чамаси олдин дунёдаги энг йирик олтита тилдан бир муштарак тил-Эсперанто тили вужудга келтирилган эди. Ўшанда ярим аср ичида бу тил дунёнинг ягона гаплашиладиган тилига айланиши башорат қилинганди. Лекин Эсперанто “ўсмай” қолди. Аммо бу сохта тил билан айни даврда Интернет тили ҳам туғила бошлади ва жуда тез ривожланмоқда. Бугунга келиб, Интернет тилидаги сўз бойлиги Ўзбек тилининг сўз бойлигидан беш маротаба кўпдир ва бу тилни бемалол қўлланадиганлар дунёдаги ўзбекларнинг умумий сонидан 2-3 маротаба ортиқ. Continue reading →
Filed under: Savol-Javob | Leave a comment »
Jahonnoma 
You must be logged in to post a comment.