Feysbukdagi fikrlar

Mahalla

O’zbekistonning mahalla institutini dunyo o’rganmoqda, deb yozishmoqda. Biz Amerikaga kelganimizdan buyon bilamanki, bizning shtatda ham mahalla tizimi bor. Ammo u shaxsiy ishga aralashmaydi, hukumatning topshirig’ini bajarmaydi.

Mahallamizni ozoda, tartibli, obodon saqlash, axlatni vaqtida olinishi, qor kuralishi, yangi qurilish kabi masalalar bilan shug’ullanadi. Continue reading

Xatosiz-Xudo!

O’zbekiston matbuotida Prezident yo’l qo’yayotgan xato (“Xatosiz-Xudo”), kamchiliklarni ochiq yozayotgan, nutqlarini tanqidiy tahlil qilayotgan jurnalist bormi? Agar chiqib qolsa, iltimos, bizga ham aytinglar, bexabar qolmaylik!

***

Ўзбекистон матбуотида Президент йўл қўяётган хато (“Хатосиз Худо”), камчиликларни очиқ ёзаётган, нутқларини танқидий таҳлил қилаётган журналист борми? Агар чиқиб қолса, илтимос, бизга ҳам айтинглар, бехабар қолмайлик!

JM

Yon daftardan

Podsholar avomdan talab qilib, o’zlari rioya qilmay kelgan uch qoida:
1. Uy-joying bo’lmasa ham vataning bo’lsin, vatanni sev! (O’zini va taxtini vatan deb bilgan).
2. Och-yalang’och yursang ham tinchliging bo’lsin! (O’zi notinchlikka boshlagan).
3. Dunyo uchun emas, u dunyo uchun yasha! (O’zi va oilasi dunyo uchun yashagan).
JM

***

Подшолар авомдан талаб қилиб, ўзлари риоя қилмай келган уч қоида:
1. Уй-жойинг бўлмаса ҳам ватанинг бўлсин, ватанни сев! (Ўзини ва тахтини ватан деб билган).
2. Оч-яланғоч юрсанг ҳам тинчлигинг бўлсин! (Ўзи нотинчликка бошлаган).
3. Дунё учун эмас, у дунё учун яша! (Ўзи ва оиласи дунё учун яшаган).
ЖМ

Яхши кунлар олдинда

Журналистга таклиф

90-йиллар ўрталаридан бери АҚШда яшаб келаëтган таниқли журналист Жаҳонгир Муҳаммад Ислом Каримовни очиқ танқид қилиши ортидан устидан икки марта жиноий иш очилган¸ 1993 ва 1999 йилларда президентга туҳмат қилиш каби жиноятларда айланиб¸ халқаро қидирувга берилган.

Журналистнинг Озодликка айтишича¸ узоқ йиллар тазйиқ остида яшаган Самарқанддаги яқинлари уйига 18 август куни маҳаллий расмийлар келиб¸ унинг қора рўйхатдан чиқарилганини билдирган: Continue reading

Bugunning haqiqati

Ertami-kechmi, shunga kelinadi

O’zbekiston hukumatidan xorijdagilarning hammasini yoppasiga taklif qilib, oqlasin, degan talabni qo’yish mantiqsizlik ekanini tushunamiz. Xorijda yurib O’zbekistonga borolmayotgan ko’p guruhlar bor.
Masalan:
1.Rostdan ham jinoyat yo’liga kirganlar.
2.Islomiy davlat tarafdorlari.
3.Jinoiy to’dalardan uzoq bo’lgan demokratik tuzum tarafdorlari-siyosiy qochqinlar.
4.Mehnat qilaman, deb borib, turli sabablar bilan qaytolmayotganlar ва ҳоказо.

Nazarimda hukumat 3-va 4-guruhga kiruvchilarning qaytishiga rozi bo’lganga o’xshaydi. 4-guruhga kirganlar birin-ketin qaytishmoqda ham.

3-guruhdan murojaatlar ko’rib chiqilayotgandek. Lekin ularning siyosiy maydonga emas, mahalla-kuyga qaytib, tinchgina nonini yeb-oshini ashab yurishlarini istaydi. Qora ro’yxatlardan chiqarib, oqlashga ham rozi bo’lishi mumkin.

Ammo 1-2-toifaga kirganlarni maxsus nazoratda tutishi aniq. Ularga qaytish uchun yo’l ochmaydi. Siyosiy qochqinlar orasidan ham 1-2- guruhga qo’shilganlar yoki 2-guruhga xayrixohlarni nazoratdan chiqarmasa kerak.

Menimcha bugunning haqiqati mana shu. Xom xayollar esa ko’p.

Bu masalani jamoatchilik, inson huquqlari kurashchilari, hukumat vakillaridan iborat maxsus komissiya ko’rib chiqishini yil boshida taklif qilgan edik.

Ertami-kechmi shunga kelinadi. Qancha oldin harakat qilinsa, shuncha yaxshi.

JM

***
Эртами-кечми, шунга келинади!

Ўзбекистон ҳукуматидан хориждагиларнинг ҳаммасини ёппасига таклиф қилиб, оқласин, деган талабни қўйиш мантиқсизлик эканини тушунамиз. Хорижда юриб Ўзбекистонга боролмаётган кўп гуруҳлар бор.

Масалан:
1.Ростдан ҳам жиноят йўлига кирганлар.
2.Исломий давлат тарафдорлари.
3.Жиноий тўдалардан узоқ бўлган демократик тузум тарафдорлари-сиёсий қочқинлар.
4.Меҳнат қиламан, деб бориб, турли сабаблар билан қайтолмаётганлар ва ҳоказо.

Назаримда ҳукумат 3-ва 4-гуруҳга кирувчиларнинг қайтишига рози бўлганга ўхшайди. 4-гуруҳга кирганлар бирин-кетин қайтишмоқда ҳам.

3-гуруҳдан мурожаатлар кўриб чиқилаётгандек. Лекин уларнинг сиёсий майдонга эмас, маҳалла-куйга қайтиб, тинчгина нонини еб-ошини ашаб юришларини истайди. Қора рўйхатлардан чиқариб, оқлашга ҳам рози бўлиши мумкин.

Аммо 1-2-тоифага кирганларни махсус назоратда тутиши аниқ. Уларга қайтиш учун йўл очмайди. Сиёсий қочқинлар орасидан ҳам 1-2- гуруҳга қўшилганлар ёки 2-гуруҳга хайрихоҳларни назоратдан чиқармаса керак.

Менимча бугуннинг ҳақиқати мана шу. Хом хаёллар эса кўп.

Бу масалани жамоатчилик, инсон ҳуқуқлари курашчилари, ҳукумат вакилларидан иборат махсус комиссия кўриб чиқишини йил бошида таклиф қилган эдик.

Эртами-кечми шунга келинади. Қанча олдин ҳаракат қилинса, шунча яхши.

ЖМ

Mulohaza

To’ytepaning tagida

Prezident menga yaxshi muomalada bo’lgan, unvon olishimda qo’l qo’ygan, mansabga tayinlaganimda qarshilik qilmagan deb uning jinoyatlaridan ko’z yumib, umr bo’yi uni maqtab, maddohlik qilishim kerakmi?

Bu bilan uning jinoyatlariga sherik bo’lmaymanmi?

Afsuski, shunday va buni guvohi bo’ldik. Yoppasiga Sovet rahbarlarini maqtaganlar, yoppasiga Karimovni maqtashdi, endi yoppasiga Mirziyoyevni maqtashga o’tdilar.

Demak, o’zbekchilik zehniyati hali To’ytepaning tagida.
JM
***

Тўйтепанинг тагида

Президент менга яхши муомалада бўлган, унвон олишимда қўл қўйган, мансабга тайинлаганимда қаршилик қилмаган, деб унинг жиноятларидан кўз юмиб, умр бўйи уни мақтаб, маддоҳлик қилишим керакми?
Бу билан унинг жиноятларига шерик бўлмайманми?

Афсуски, шундай ва буни гувоҳи бўлдик.

Ёппасига Совет раҳбарларини мақтаганлар, ёппасига Каримовни мақташди, энди ёппасига Мирзиёевни мақташга ўтдилар.

Демак, ўзбекчилик зеҳнияти ҳали Тўйтепанинг тагида.
ЖМ

Zolimning bahosi berilmasa…

Hokimiyat Mirziyoevning qo’lida va to’la nazoratida

Gulnora Karimovaning daftarini ochgan kabi, otasining kitobini ham varaqlab, unga siyosiy baho berish shart.

“Shavkat Mirziyoev hokimiyatni to’la nazorat qila olmayati” degan gaplar tarqalmoqda. Bu nima degani?

Birinchidan, bu O’zbekistondagi sistema qanday qurilganini yaxshi bilmaslik oqibati bo’lishi mumkin. Chunki O’zbekistonda hamma narsa bir kishi-hokimiyatning eng tepasida turgan odamga yo’naltirilgan. Uning aytgani aytgan, degani degan. Bunga hech kim qarshi chiqa olmaydi. Qarshi chiqsa, sistema mashinasi uni bir zumda yanchib tashlaydi.

Ikkinchidan, o’zbek zehniyati ming yillar davomida shakllangan va doim bir kishining qo’l ostida yashashga o’rgangan. Tepadagi odamni avliyolashtirish illatimiz bor.

Continue reading

Lotin va to’ylar haqida o’ylar

“Мирзиёев кирилл-лотин масаласини ечишга чўчиб турибди”

Сарлавҳага чиқарилган гапни АҚШда яшаётган журналист Жаҳонгир Муҳаммад кейинги кунларда ижтимоий тармоқларда кенг муҳокама бўлаётган икки мавзудан бири муҳокамаси чоғида айтди. Иккинчи мавзу – Мирзиёев ва ўзбек тўйлари мавзуи. Яна бир мавзу пахта йиғим-терими билан боғлиқ. Битта вилоят ҳокими ўқитувчига “пахтага чиқаман”, деб тилхат ёздираяпти, бошқа вилоятники “чиқармайман”, деб ваъда берди.

Суҳбатни журналист Сарвар Усмон олиб борди. “Озодлик” радиоси.