Jahonnoma

-Нега ҳаммани “комрад” дейсан?

-Тилимизга кириб қолган. “Комрад” Сталиндан меърос. Чет элликлар у кишини “товарищ” деб мазах қилган бўлса, у киши уларни “комрад” деб ўз сўзи билан урган!

-Сан ҳам бизни ураяпсанми унда? Товарищ деб қўя қол! Қанчалик яхши гап. Ўзбекчада ўртоқ бўлади. Жуда қўпол. Тўғрисини айтсам, ўзбекча гапириш жонимга тегиб кетган. Билмаган тилингда гапириш илоннинг устидан ҳатлашдек гап. Чўчиб турасан. Қўрқув қайноқ сувдек бошингга чак-чак уриб туради. Урус тилида гапирсам, яйраб кетаман. Ҳамма гапимни бемалол айта оламан. Дилим равшан тортади,-деди “Катта” уф тортиб.

-Манга унча қийин эмас. Урус тилини сал бураб юборсам, белорус бўлади. Санга ҳақиқатдан ҳам оғир. Давлат тилини она тилингга ўтказиб олганингда ҳам бунча қийналмасдинг…

-Унда ҳам осон бўлмасди. Ўттиз миллион одамга бошқа тилни ўргатишим керак бўларди.

-Нима қипти, комрад, 25 йилда ўргатардинг! 25 йилда одамдан каллаварам робот ясаш мумкин.

-Роботнику ясаб ташлаганман. Сон-саноғи йўқ. Лекин гапирмайди, гапиролмайди. Тилини танглайига ёпиштириб қўйганман. Бунинг устига ўргатишни жинимдан баттар ёмон кўраман. Маслаҳат бўлса майли, текиннинг теги йўқ. Масалан, “Мафкурага қарши мафкура билан курашинглар” деган маслаҳатим чегарамиздан ҳам ташқарига чиққан.

-Мен чегарадан чиқмайман. Шашликка қарши шашлик, водкага қарши водка!

-Эсингдами, Лигачев деган “партянка комрад” бўларди. Водкага қарши чиққанди. Водка қолди, у йўқ бўлиб кетди. Шунинг учун бу масалaда эҳтиёт бўл,-деди “Катта” кулимсираб.

-Кулма комрад, ўзинг айтдинг׃ мафкурага қарши мафкура деб. Қўшнинг-қирғиз Боқиев богапиришдан қутуласан. Ҳе, қўй бу гапларни, кетиб ҳам нима қиласан, шу ерда қол, комрад!

-Қолардиму лекин кетишим керак. Биласан, шогирдларим ёмон, уларга ишониб бўлмайди.

-Ҳа…Буни устига сизларда гўрдан чиқариб ташлаш одати ҳам бор.

-Йўғ-е…Унақа одатимиз йўқ, ким айтди санга, комрад?

-Кўзим билан кўрганман ўша ҳужжатни, устозинг Рашидовни гўрдан чиқариш қарорига ўзинг ҳам имзо қўйгансан!

-Уни қайта кўмгандик…

-Шунинг учун ҳам “Қол” деяпман-да, комрад!

Нофизий.