ҚУЛЛИКНИНГ АЛОМАТЛАРИ
Қуллик фақат қулдорлик давридагидек бировнинг қўлида ҳайвон каби ишлаш маъносинигина англатмайди. Бугунга келиб бу калима бошқа маънолар ҳам касб этмоқда. Масалан, кимнингдир йўлидан чиқа олмаслик, подшоҳларга тобе бўлиш, ўз фикрига эга бўлмасдан ўзгаларнинг чизиғидан чиқа олмаслик, мустамлакада бўлиш зеҳниятидан қутула олмаслик ва ҳоказо ҳолатларда ҳам қуллик калимаси ишлатилмоқда.
Ана шундан келиб чиқадиган бўлсак, Совет даври ҳам қулдорлик жамияти эди. Бу жамиятнинг услуб ва усуллари кишиларнинг онгига, ҳаётига шу қадар сингиб кетган эканки, мана Ўзбекистон мустақил бўлганига 11 йил бўлаяпти ҳали ҳам қуллик аломатлари гуркираб яшамоқда. Масалан дейсизми?
-Каримовга тобе бўлганлар…
-Каримовнинг режимини қўллаб-қувватлаётганлар…
-Каримовнинг сиёсатини кўр-кўрона тарғиб қилаётганлар…
Булар чин маънодаги қуллардир.
Ёки:
-Мустақиллик йилларида ўзбек тилини давлат тили қилиш учун ҳайқириб, ўзлари бугунга қадар рус тилида ёзаётганлар…
Яқинда Интернетда “Усмон Ҳақназаров” деган “ватанпарвар”нинг номи билан Ўзбекистон ҳақида бир қанча мақолалар эълон қилинди. Агар у ватанпарвар бўлса нега мақоласини рус тилида ёзди?- ҳеч ким сўрамади ҳам. Ваҳоланки ёзишдан мақсади ўзбек халқини огоҳ этиш эканлигини бир неча марта такрорлайди. Энг қизиғи уни танқид қилганлар ҳам рус тилида ёздилар. Яна ҳам қизиғи тортишувларда рус мустамлакаси, унинг асоратлари ҳақида тўлиб-тошиб гапирилар экан, яна ёзувлар рус тилида эди.
Туркманбоши жаллод, лекин унинг ўрнига кўз тиккан Борис Шихназаров (укаси Константин, опаси Лариса) рус зеҳниятли, туркман тилини билмагани ҳолда уни қўллаганлар кўп бўлди. Мен эса ҳар иккаласига ҳам қарши эдим. Каримов ҳам Туркманбошидан қолишадиган жойи йўқ. Аммо унинг ўрнига миллатни самарқандликлару тошкентликлар ва фарғоналикларга бўладиган “ҳақназаров”лар келса нима ўзгаради?
Яна ҳам ачинарлиси ўзларини келажакнинг “реформаторлари” деб таништираётган ёшлар ҳам инглиз тили бир ёқда турсин, рус тилида ёзмоқдалар ва гапирмоқдалар. Булар мустақиллик йилларида улғайган ниҳоллардир.”Ҳақназаров”лар эса уларни рус тилида ёзишга ва гапиришга рағбатлантирмоқдалар.
11 йилдан бери мустақил бўлиб ўз она тилида гапира олмаган, ёза олмаган одамлар чин маънодаги қулдирлар. Рус тилининг қулларидирлар.
Истасалар рус тилида, инглиз тилда ёзсинлар, бу ҳам ҳунар, дейдиганлар бўлади ва уларни ҳам қўллайман, лекин, аввало ўз она тилларида қойил қилиб ёзсинлар, ана ундан кейин бошқаларида.У ҳолда бундай инсонларни қобилияти одамлар дейиш мумкин.
Агар бир америкаликка “Мен фалон-фалонтилларни биламан” десангиз, ” Бу сен учун яхши, мен эса фақат инглиз тилини биламан” деб жавоб бериш одати бор. Бунинг остида катта киноя ҳам ётади.
Бу: “Мен ўз тилимни мукаммал биламан!” дегани.
Бу “Бошқа тилларни билганим билан мақтанмайман, мен ўз тилимни билганим билан ғурурланаман!” дегани. Бизга ҳам ана шундай шуур касб этармикан?!
Бугун ўзбек тилини, ўз она тилини билмаган ҳолда бир-бирини сен “ўзбек эмас” деб айблашлар кўпайиб қолган. Бу худди ”Мен қул, сен нега қул эмассан” деганга ўхшайди.
Зиёлилардан бири радиода юқоридаги мавзуда гапириб, булар қулликнинг асоратларидир деди. Ана шу гап мазкур мақолани ёзишимга сабаб бўлди.
Йўқ булар қулликнинг асоратлари эмас!
Булар ҚУЛЛИКНИНГ АЛОМАТЛАРИ дир!
(Вашингтон, 28 Январ, 2003 йил).
“Тарихни титратган кунлар” китобидан.
ЖМ.
Filed under: Kundalik |
Jahonnoma 
Hurmatli Jahongir Mamatov!
So’zimni avvalini shu xabarni tarqatishda “yeng shimarib” xizmat qilgan o’rtoqlarga demoqchimanki,
Sizlarning “emotsiya” ta’sirida bu xabarni ommalashtirish,bu orqali esa o’zlarini,harakatlarini bozorga solish,hukumatning o’ta ichkari tizimlarida o’z odamlarimiz bor degan ma’noda tarqatilgan shoov shuuuv bo’lib hammani e’tiborini o’ziga tortish uchun yozilgan ushbu mag’numotni ko’r-ko’rona takrorlashingiz bu-siyosiy savodsizlikdir.
Ya’ni O’LIKSIZ AZA OCHMANG.
Dilshodboy bizga ham “besh ketdim” “o’n ketdim”degan gaplardan o’rgating-da aka!
Buni hazilligini barchangiz tushundingiz.
Agar so’kmasdan o’qib turgan bo’lsangiz bir fikrni ilgari qo’ymoqchiman:
“2014-yilgacha kuting,hammasi yaxshi bo’ladi 2015-yilgacha sabr qilaylik…
Yana picha kutib tursak hayotimiz zo’ bo’ladi..”
“Karimov GES qurdiryapti ekan endi chiroq o’chmaydi”
bunday gaplarga ishonmaslik kerak.
To’g’ri ular ham asos bilan aytishadi ammo natija chiqishi gumon.
Avg’onistondan “tinchlikparvar kuchlar” chiqqach esa