Jahonnoma

 ЎЗ УСТИДАН КУЛИШ

Кавсар опа ва Умар ака … Бу оила Туркия орқали кўчиб келган ўзбеклардан. Улар

икки қизидан фақат битта нарсани илтимос қилардилар.

-Ҳамма айтганингизни қиламиз, машина ҳам олиб берамиз, ўқишингзига пул ҳам берамиз, фақат, бир кун америкаликни етаклаб келманглар,- дейишради улар.

Қизларнинг каттаси университетни битирар экан, бир куни малла бир йигитнинг қўлидан ушлаб уйига олиб келди.

-Шу йигит билан тўй бўлмоқчимиз,- деди қизи.

Умар аканинг оёғи ердан узилгандек гурсиллаб йиқилди. Кавсар опа ҳам унга қараб туриб йиқилиб қолди. Анчадан кейин ўзига келган Умар ака қизини оқ қилди. Қизи оқ қилгани нима эканлигини тушунмади ҳам. Уни уйдан қувишди. Ёшлар чиқиб кетишди ва оила қуриб яшай бошладилар. Бир йилга бормасдан оила юрмади. Ажралдилар. Қиз кўчада қолди. Ота-онада, нима қилишсин, уйга олиб келишди. Бир кетиб икки бўлиб қайтганди қиз. Неваралари ҳам маллавой.

Кавсар опа ҳали ҳам ҳеч кимга гап бермайди. Давраларнинг тўрини эгаллаб олади. Яқинда қизи ҳақидаги юқоридаги гапларни оғзини тўлдириб латифа қилиб айтиб берди.

-Қизим бир муддат бошимизни ерга қаратдинг-а- деса,м,- Мам, менку чиқиб келдим, бошқаларнинг қизи ҳали ҳам бирга яшаб юрибди, деб ҳазил қилади, жувонмарг бўлмағур. Аммо боласи бирам ширинки асти қўяверасиз. Сенга америкаликка тегма, деб 20 йил гапирдик, лекин қулоғингга оламдинг, десам׃

-Нега, олдим-ку, у йигит америкалик эмас, канадалик эди,- дейди.

Америка шунақа, ўз устидан кулишни ҳам ўргатади.

”ТУРКИЯГА КЕТАМАН!”

Кавсар опа билан Умар ака Америкага келган кунларидан буён мана 20 йилдир-ки доим ғарб ҳаётидан шикоят қилар ва пенсияга чиқдик-ми Туркияга кетамиз дер эканлар. Орада икки марта кетиб қолибдилар ҳам.

Биринчисида, Умар ака Истанбулда автобусга миниб тиқилинчда бўғилиб ўлишига оз қолгач, дарҳол сафар халтасини орақлаб қайтиб келишган экан.

Иккинчисида, Кавсар опа бозорлик қилиб қайтаётганда сумкасидан ҳужжатларию пулларини олиб қочишибди. Миршабларга боришса, ” Сизлар курдмисизлар?” деб сўрашибди.More…

-Нима деяпсиз, биз асл турклармиз,- дейишган экан׃

-Асл турклар қачондан бери курдларнинг лаҳчасида гапирадиган бўлишди?-деб арз-додларига қулоқ ҳам солишмабди.

Шундан кейин яна Америкага қайтиб шу ерда ҳужжатларни қайтадан тиклашибди. Яқинда Умар ака пенсияга чиқди. Кавсар опанинг ҳам пенсияга чиқишини кутмоқда. Кейин Туркияга кетар эканлар.

-Бутунлай кетамиз.- дейишаркан билганлар ҳазиллашиб:

-Буларнинг “бутунлай” деганлари “бир неча кунга” деган маънони англатади,- деб киноя қилиб юришибди.

ОЁҒИ ва ҚЎЛИНИ СИНДИРДИ

Умар ака хотини ўзидан 20 йилга ёш эканидан ҳаётда кўп қийналди. Мана яна қийналиб юрибди. У пенсияга чиқди, энди хотинини кутиши керак. Кавсар опанинг ёши пенсия эшигига келганда Умар ака нариги дунёлик бўлиб қолади. Шунинг учун ҳам ҳар кун жанжал. Кавсар опа ишни ташлаб кетгиси келмайди. Пенсияга етиб борса мўмайгина пул олиб яшайди. Қариганда эрсиз қолиб кетиши аниқ. Кимнинг қўлига қарайди? Америкада болалардан умид йўқ. Катта хизмат қилишса қариялар уйига олиб бориб қўйишади.

Эри унга маслаҳат берди׃

-Ногиронлик пенсиясига чиқсанг бўлмайдими?

-Соппа-соғман-ку, қандай қилиб чиқаман, бу ер Туркия эмаски, ришват бериб ишни битирсак.

Хуллас, йўлини топишди. Кавсар опа ишхонасида ўзини зинапоядан пастга ташлаб юборди. Қўли ва оёғи синди. Худди ўйлаганидек оёғи тиззасидан синди. Тиззасига туз тўплангани учун битиши қийин бўлади-да. Амалиёт қилишди. Оғрияпти, деб яна дўхтирга борди. Дўхтирлар ҳайрон. Нега оғрийди? Охири яна амалиёт қилишди. Кавсар опанинг эса, шикояти битмас эди. Ногиронликка чиқиши учун дўхтирлар қоғоз бермас, у ҳам ўжарлигидан қолмас эди, бир кун ишхонасидан қоғоз келди. Унда “Ишга чиқмаганингизга олти ойдан ошиб кетгани учун биз сизни бўшатишга мажбур бўлдик” дейилган эди.

Оёғу қўлнинг сингани фойдага қолди, деган гап шундан кейин ўртага чиқди.

2003.
ЖМ.

Filed under: Kundalik |