Jahonnoma

Мухолифат-ҳуқуқбузар, мухолиф-душманми?

Ҳукумат назорат қилмаслиги тилнинг эркинлигидир. Агар тил ҳукумат назоратига ўтса, халқ ўзининг муқаддас бойлигидан ажралади. Шунинг учун тил эркинлиги учун кураш муҳим вазифадир.

Ўзбек тилининг эркинлиги  учун нима қилиш керак, дейилганда уни қутқариш керак деган бўлардим. Биринчи галда ҳукумат ва ҳукуматпарастларнинг зулмидан. Тилнинг ривожи билан мустақил олимлар, мустақил мутахассилар шуғулланиши керак. Ҳукумат уларнинг ишига аралашса, калтак кўтариб, бошларида турса, у ҳолда оддийгина луғатлар ҳам сиёсий китобга айланади.

Ҳукумат тилга қоровул бўлганда нималар юз беришини қуйидаги сўзлар таҳлилида кўриш мумкин.

Мухолифат – Бу сўзнинг этимологиясига қарасак арабчадаги “мухолафат”  калимасидан келиб чиққан бўлиб, келишмовчилик, тескарилашиш  маъносини беради. 1981 йилда нашр этилган “Ўзбек тилининг изоҳли луғати” (З. Маъруфов таҳрири остида)да “мухолафат”  сўзи “қарама-қаршилик, хилофлик, зиддият” деб тавсифланган. Continue reading →

Filed under: Тил | Tagged: o'zke tili | Leave a comment »