Jahonnoma

20 апрел, 2011 йил

Қадим ўтган замонда, борса келмас томонда бир қишлоққа очарчилик оралай бошлабди. Ҳовлиқ исмли киши ҳовлиқиб “Бунинг олдини оламан” деб ўртага чиқибди.

-Мен сизлар учун тегирмон қураман,-дебди у.

Ҳамманинг кўзидан олов чақнаб, унга таъзим қилибди. Бундан руҳланган Ҳовлиқ исмини Холиқ деб ўзгартирибди ҳатто.

Шунда унинг қўшниси:

-Тегирмон қуришдан олдин буғдой экайлик,-дебди.

-Калланг борми, агар тегирмон бўлмаса буғдойни қандай қилиб унга айлантирасан?

-Тегирмон қурилгунча буғдой башоғини қайнатиб ё ҳосилини чайнаб ҳам жон сақлаш мумкин.

-Э, сен халқни каламушга айлантирмоқчимисан?

Бу баҳсдан кейин “Холиқ”нинг қариндошлари ва ака-укалари бақир-чақирга ўтибдилар.  Ҳалиги одам буларга гап уқтириб бўлмаслигини англаб, яктагини елкасига ташлаб кетиб қолибди.

Ҳовлиқ тоғнинг тепасига чиқиб, ҳаволи, манзарали жойда ўзига қаср тиклабди. Бунинг сабабини:

-Мен шу ерда туриб кечаю кундуз шамол қаёқдан келишини кузатаман, шуни аниқлаб олгандан кейин тегирмон қуришга киришамиз,-деб тушунтирибди.

Ҳар йили у:

-Ана шамол келмоқда,-деб бақирар экан. Лекин кейин шамол бошқа томонга бурилиб кетганини айтиб ишонганларни тинчлантираркан. Ҳар баҳорда шу такрор бўларкан ва ҳар йили қишлоқнинг қабри кенгайиб боравераркан. Охири бир кун одамлар ундан норози бўлибдилар. Шунда у:

-Мен тоғнинг тепасида катта бойлик тўпладим, олтин тўла хазина барпо қилдим,-дебди ва укасининг қўлига ойнача бериб қўйибди. Қуёш чиққан пайтда укаси ойначани ўйнатса Ҳовлиқ қишлоқдагиларга буни хазинанинг шуъласи деб тушинтирар ва бечора авом бунга ишонаркан.

Яна йиллар ўтибди, қабрлар кўпайибди. Охири одамлар Ҳовлиқдан ҳазар қиладиган бўлибдилар. У шунда бу томонларга шамол келмаслигини аниқлагани ва  энди сув тегирмони қуражагини айтибди. Бошқа қишлоқларда ҳам сув тегирмони қураётганларини айтиб, халққа тоғ ёнбағридаги сой атрофига харсангларни териб, сув ўзанини қишлоққа буришни буюрибди. Бечора халқ ҳашарга чиқиб, бу ишни ҳам бажарибди. Шундай кунларда бирдан сел келиб, селаваси бутун қишлоқни ювиб кетибди. Ҳовлиқ эса тоғ тепасидаги қасрини аллақачон кенгайтириб яқинларини ҳам ўш ерга чиқариб олган экан.

Айтишларича, у сел ювиб кетган қишлоққа тегирмон қуришда қарорли ва унинг гапларига ишониб бошқа қишлоқлардан ўша томонга келаётганлар ҳам бор экан…

ЖМ

Filed under: Fikrlar, Kundalik |