Jahonnoma

Ake kegencheli Yetmish ake bilen merte merte ucraship kaldik.Kegen kayinatam bilen hem tanish kildim.yashlari yakinrak idi.

Yiglagen kuninden ertaga yena bagda bulak bashinda ucrashsak alidinda bir ogil bala.yengi yigit boladigan 15 yashlarce.akpak yuzi alma kebi yanaklari hicirgicir kilmagen lakin kulimsirak yuzli bir ogil.sorushmasan gepirmagen lakin ciddiyat bilen gapge kulak salgen ogil.lisenin 1.sinda okur iken.o’shta turk lisesinde okushge bargen turkceni hem tushinariken.azmaz turk tavashi bilen gapleshsek dedesi gozleri yiltirap karap suyinip kaldi.men dedesi bilen gapleshgende indemazdan eshitti.

Yetmish ake bir vakt boldiki..

endi shukurbek bu balani men nimege turk lisesinge berdim bilesizmi dep aytisge bashladi.

Uruglarining tilleri ozkerdi. birov birovni tushinmegen bir kanca urug bolip kaldikmiz.

biz ichun en kiyini garbiy til yani siznin tilingiz dedi.bu bala endi az maz bunu hem orgendi.lise bitkenden kegen nasip bolsa universetni turkiyada okush en yahsisi.onda umum uruglarining tillerini bilgen medeniyatini dunya karashini hem orgengen bolip kaladi.munakanin hem kopten kop nersege faydasi boladi dedi.

ve menden hem bir iltimas sorushti.

shu balam turkiyeye kelsa munge akelik kilasizmi.her adamdan ake bolmiydi.tanish bolishimiz hudadan bir adam kuteridim o adam siz ikensiz dep koydi.

Ake kolimde kette kuchim yok pul tamandan kiyin boladi lakin konlimden kelgen nima bolsa kilaman annik soz bereyapmen dedim.

menge konlinizdaki kerek koldakini men kilaman hop dedi.menim tamarimdaki yaman nerse ogilimda bolmasa bu menga yetedi dedi.aytmatovun kun olur asra bedel ini o’yalppp kaldim.kop nerselerni gapleshtik.hemmasini yazish kerek emas.

fergana vadisi kisgaca vadi bashkaydi halbuki.vadide iki halkdin tamarindan kiyas kilinsa kirgizdin tamaringe kopciliginge kirgen nerse ozbektin tamaringe onchali kiremegen iken.

sanasizki tamarinda ki nerseden karagende ikkide emas 3 te halk bar.kirgizlar ozbekler ve tamarinda nerse bolganler.nerseliklerning isa kopchiligi kirgiz.

munakadan karasan ozbek bilan kirgiz bashkaca iken kebi bi mana chikip kaladi.

nari tamandan o’yalsangiz kirgizda gap barki O’SHLIK KIRGIZ OZBEK BOLAD deydi kirgiz hem bishkekte.

bir tamandan o’yalsak shuncha ozinin hem vaziyatnin hem manasingi o’yalgen etmishler hem bar.lakin yetmishlerin kolindan hem kelgen kop nerse yokk.

nari tamandan o’yalnishte korgenlerden hem kop gap var.kiskarak misaller kerek.nima yamanlik peydah bolsa hem tayinda bashka nerseler bar.misalden aldin kiska gep shunday.

SOVYET BOZILGANDEN KAGEN BITTE SOVYET BOZILMAGEN NIMA BAR ISA HER NERSE BOZILGAN.GARBICESI DESTABILISAZYON…………….

2. ayin ahirinda bishkekte universitetde ishlegen bir professor dostim o’shge keldi.ucrashitkmiz.ikilemiz 16 kun birge yurdik.5 yil bishkekte ishlegen idi.okimish adamlarinin bir derdi barki kopchiligi oz dartlerni hem bilmaydi.okimisliklar ozlerige okimish adamlardan bir dunya kuradi kegen ular bilen gapleship yashap hayati munakadan murakkap sanadi.professor az maz bashkaca bolsada obirki okimishlar bishkekte oni hem bu isge bir hil kamap koyip ikendiler.bilesiz munge dunyada diplomatik alakalar manasi beriledi.bu hem halklar ichun kerek nerse ammo bir lakini bar.halklar munakaliktan karegende her tamandan bilinmay kaladi.

ayttimki hocam 16 kun isleringizdan ashikca zamanda men bilen birge yuresizmi.manasingi hem bedige ayttim.hafa bolsangiz bolin lakin bi mana bolgen ishlerle alakadar bolip k op nerseni bilgen manasi bilen yurmeyn.tushindi haklisiz dedi.

1. kuni o’shdu ortasindan ikiye acraltgen akbura deryasining su tegmeyen tamanlarinda bazar tarafdan duship bir tamandan pishkom yurip nari tamandan kaytip keldik.sherdin akbura bilan alakasi uzulgen caya kadar kettik nari tamandan hem kayttik.nimege kerek bar dedi aldin.

Koresiz keregini dedim.endi yurgenimizda shishelerni sanamayler lakin koriyler ammo tamara dari salgen nerseni shiringalarni sanaship koyin dedim.

sanaship koysa birinchi tamandan nari tamange otmesdan hem

– minden otip ketadi sanashilmayapti kayitip kelgende 2 minden ashikcha boladi dari salgen dedi.

-endi bu derya boyincha banissa yok kilinik hem yok muncha shiringa nimage bar o’yaldizmi dedim.endi korip sanashgenizgi 3 yaki 5 merte kopaytiring.sababi deryage atilmagen yamgur yaggende deryaya ketmegen ve bir shringa bilen birdan kop adamdin karadarini tamaringe salgeningide hisaplap koyin kegen o’yalnaylik desem.

_ vay anam vayyyyy dedi bashini kolige alip derya kanarinda bir tashge otirip kaldi.

Tukamadi hem o’yalnadiganimiz bar dedim.

2.si shiringadan birbirige otip ketgan spilt yani aids ne nispatta bilinmiyapti bu sherda dedim.3.su kizlardin kopchiligi erge tegishtan hem kokiyapti/yuzlerche bar eri uylengenden kegen narkoman chikkan yaki acralgen yaki bu dardi uyundechekken.4.su kizlar ozbek bolsa arap pakistanlik vs kirgiz bolsa rus bilen kitay bilen hem uylengenishge bashlagen.kegen 3 ogil balasi uchuvni hem narkoman bolgen kadimda shohretli bir pehlivan ozbekke mihman abardim oni hem.pehlivan bilen maslahatlashgende pehlivan yiglap kalsa shuncha nabira bilen men hem 4 te uyun eri bolip kaldim dese professor hem kozinda yashi toktamay kaldi.magarda bir ogli rusyada 5 yil habar yok iken birovni turmede ve ahirkisi uyda ishi hem yok lakin uchovni hem narkoman…….

kegenki kunda karasu bazarge baraylik dedim.bazar bazarda lakin bazarge bazar aytish ichun kirkte shahit kerek.an kiyinida hich o’yalmagen gapni eshitsa lailaheillalah dedi.

dar kochelerden tizilip kilingen konteynerlerden magazalarge bazar dep kilingen.arabakeshlerin HO’SHT HO’SHT AYTIP AYTIP ALDINDA KIM BOLSA BOLSIN EZIP KETADIGAN KEBI SURUSHU PROFTU SHASHALTIRDI.Ho’sht diydi yuuu dedi.turkte manasi itge ket bar yur uzak tur manasida .diplomasiya tilining manasi bilen bu halki o’yalshiz tushinishingiz mumkunmez hocam.men bilip turup ketirdim bu sozni eshiting dep dedim.

tukemedi hocam men kiynadim kelin birge tuvaletge baraylik hecet korip kegen kezip dost bar hem bazarda ucraship bi nerse ichip chankegenligimizni yok kilaylik dep tuvaletge abardim oni hem.birov oturip chichayatkende yanindaki adamdim narikining bir karich yan tamandan sigip kalishini korse men kilolmaymen dedi/men kilaman hocam uncha adam koriyapti siz hem koresiz farki kalmadi burda dep kulimsirak kildim.

kegen indi bu nima o’yaldizmi dedim.

bu pavlov in shartli refleksining insan ustida sinanishi.demekki oluyor iken dedim.pavlov hem insaflik iken o itleringi sinashadi kegenkiler insani sinashgenler dedim.

ve bazarda karindash kuyav sifatim bolgeni dostlarge ucrashtik.gaplashtik maslahat hem kildik.

bazar bekindi mashinalari bilen o’shge kaytadigan vakt keldi.mashinanin bagajige 3 ortaca kab kebi somka tikildi.men sezdim saklap kizlep tiktilar.yolda karindaslarge sorishtim bagajda nima bar.birov pul dedi.3uvni hem pulmi dedim.haa pul aytti.aytsanku bay boldik men hem sizlerdan sarmaye kilip bizinis bolaman pul bolsa yardim beriylar kaytmiman unda turkiyana ayami hem chakiraman boptimi desem.kuliship hemmasi sizin bolsin kuyuv gep yok desa hocam yine hem adashti.3 kap pul hemde damatge bir kurug gap bilen.

birovni ayttiki kuyov 3 kap pul 3 kap mal tavar bomiydi u uzbek pulida dedi.1800 dollar hemmasi dedi..u pul andicange baradi kegen kaytadi baradi kaytadi sizdin akliz bilan bu ishleri tushinolmaysiz dedi.1 kamaz kartushka kamazdan dushmezden seherden shamgeche 40 merte satiladi bu cayin nami kirgiz dedi.kamazdaki kartushkani o’shlikmi yiydi andicanlikmi oni sheherde biz hem bilmaymiz dedi/hemmmamiz kuldik.adam kiynasa yaki yiglaydi yaki kuladi…….turkcede gap bar da.makal kebi hem.sizda bilesiz.

GULERIZ AGLANACAK HALIMIZE..Biz bashkaca milletmiz hich kim kulmase turkler kuladi………

(ertega ake toy ve taziye ve en ahir prof bilen kegen nima boladi maslahatimiz undan kegen tapalanda kayinukem ve kaynatam bilen bolgenler en ahir hatun tamandan olim olmasa hem nima bolgeningi yazaman…ake bu urushin bolishi bilingen vakti bilinmegen idi /birovlar siyasilar samimiyatsiz davlet adamlari kolinda halk zay bolip kaldi)