Jahonnoma

11 феврал, 2012 йил, Жаҳонгир Муҳаммаднинг уйида.

Хориждагилар

САВОЛ׃ Чет элга чиққан ўзбеклар ҳақида кўп ёзгансиз. Уларнинг Ватанга қайтиш истаклари ҳақида ҳам ёзганларингиздан ўқиганмиз. Хориждаги ўзбекларнинг яқин келажакда Ватанга қайтиш имконлари бор деб ўйлайсизми? Бор бўлса қачон ва қай шароитда? Йўқ бўлса, уларни нима кутади? Булар социологик муаммолардир. Лекин бу масалада фикрингизни айтсангиз. (Аброр Ўлмасов).

ЖАВОБ׃ Илгари бир жавобда ўзбекларнинг четга кетиш сабабларини бир тизимга солгандим. Аслида кўп нарса ўша чиқиб кетиш сабаблари билан боғлиқ. Лекин модомики четда эканмиз, бугунга қадар босиб ўтилган йўлга назар солиб, келажакни тахмин қилиш, башорат эмас, тахмин қилиш мумкин. Минг афсуски ҳали ҳам беш йил олдинги фикримдаман. Кетганларнинг аксарияти қайтишмайди. (Баъзилари бориб-келиб юрадилар. Балки саноқли кишиларгина доимий қайтишлари мумкиндир.) Илоҳим акси бўлсин. У ҳолда тарихнинг анъанасидан устун келган бўлинади.

Мени жуда ҳам ачинтирадиган нарса шуки, бугун хорижга чиққан ўзбекистонликлар ҳам илгари Шарқ мамлакатлари орқали Ғарбга сиғинган салафларининг йўлидан кетмоқдалар. Бу қирқ йил олдин ҳам, беш йил олдин ҳам, бугун ҳам айни.

Борган жойда мустаҳкам илдиз отмаслик ўзи яшаган жамиятда энг кейинги одам бўлиб қолиш ва ўз ўрнини ўз қўли билан йўқотишга интилиш бўлиб қолади. Continue reading →

Filed under: Kundalik, Savol-Javob | 2 Comments »

Xorijdagilar

SAVOL׃ Chet elga chiqqan o‘zbeklar haqida ko‘p yozgansiz. Ularning Vatanga qaytish istaklari haqida ham yozganlaringizdan o‘qiganmiz. Xorijdagi o‘zbeklarning yaqin kelajakda Vatanga qaytish imkonlari bor deb o‘ylaysizmi? Bor bo‘lsa qachon va qay sharoitda? Yo‘q bo‘lsa, ularni nima kutadi? Bular sotsiologik muammolardir. Lekin bu masalada fikringizni aytsangiz. (Abror O‘lmasov).

JAVOB׃ Ilgari bir javobda o‘zbeklarning chetga ketish sabablarini bir tizimga solgandim. Aslida ko‘p narsa o‘sha chiqib ketish sabablari bilan bog‘liq. Lekin modomiki chetda ekanmiz, bugunga qadar bosib o‘tilgan yo‘lga nazar solib, kelajakni taxmin qilish, bashorat emas, taxmin qilish mumkin. Ming afsuski hali ham besh yil oldingi fikrimdaman. Ketganlarning aksariyati qaytishmaydi. Ba‘zilari borib-kelib yuradilar. Balki sanoqli kishilargina doimiy qaytishlari mumkindir. Ilohim aksi bo‘lsin. U holda tarixning an‘anasidan ustun kelgan bo‘linadi.

Meni juda ham achintiradigan narsa shuki, bugun xorijga chiqqan o‘zbekistonliklar ham ilgari Sharq mamlakatlari orqali G‘arbga sig‘ingan salaflarining yo‘lidan ketmoqdalar. Bu qirq yil oldin ham,  besh yil oldin ham, bugun ham ayni.

Borgan joyda mustahkam ildiz otmaslik o‘zi yashagan jamiyatda eng keyingi odam bo‘lib qolish va o‘z o‘rnini o‘z qo‘li bilan yo‘qotishga intilish bo‘lib qoladi.

Bugun G‘arb mamlakatlariga nazar solsangiz, bizdan kelganlar aksariyat holda g‘arib, unutilgan bir vaziyatdalar. Oralarida davlat arboblari, taniqli olimlar, dunyoga so‘z ayta oladigan shaxsiyatlar, siyosatchilar yo‘q. Continue reading →

Filed under: Kundalik, Savol-Javob | Leave a comment »